Κεφάλι αγάλματος της Άρτεμης Βραυρωνίας
Αριθμός αντικειμένου
Ακρ. 1352
Δημιουργός
Πραξιτέλης
Είδος
Έργο πλαστικής
Εποχή
Κλασική εποχή
Χρονολόγηση
Γύρω στο 330 π.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 0,56 μ.
Μήκος: 0,46 μ.
Πλάτος: 0,43 μ.
Βάρος: 150 κ.
Υλικό
Μάρμαρο Πάρου
Θέση
Πρώτος όροφος, βόρεια
Βρέθηκε το 1839 στην περιοχή του ιερού της Άρτεμης Βραυρωνίας, κοντά στον βωμό του ιερού της Αθηνάς Υγείας. Προέρχεται από ακρόλιθο άγαλμα υπερφυσικού μεγέθους, πιθανότατα καθιστό, και αποδίδεται στο λατρευτικό άγαλμα της Άρτεμης Βραυρωνίας, το οποίο είδε ο περιηγητής Παυσανίας στην Ακρόπολη και το αναφέρει ως έργο του γλύπτη Πραξιτέλη.
Τα χτυπήματα στο πρόσωπο της θεάς ίσως προκλήθηκαν από χριστιανούς, την εποχή που προσπαθούσαν να αφανίσουν τα αρχαία είδωλα. Τα μαλλιά της είναι μαζεμένα σε δύο μακριές πλεξίδες που διασταυρώνονται στην κορυφή του κεφαλιού και σε μία τρίτη στη θέση της κεντρικής χωρίστρας. Πρόκειται για χτένισμα συνηθισμένο στα μικρά παιδιά και ταιριαστό σε μία θεά που σχετίζεται με αυτά. Στα αυτιά θα φορούσε σκουλαρίκια, όπως δείχνει η οπή στον λοβό του αριστερού.
Milchhöfer, A., Die Museen Athens, Athen, 1881, σελ. 50
Καστριώτης, Π., Κατάλογος του Μουσείου της Ακροπόλεως, Αθήνα, 1895, σελ. 65
Casson, S., Brooke, D., Catalogue of the Acropolis Museum. Sculpture and Architectural Fragments, with a section upon the Terracottas, II, Cambridge, 1921, σελ. 28 υποσημ. 2, 257
Bruskari, M., «Ein nachdenklicher Dionysos Kopf», Jahreshefte des Österreichischen Archäologischen Institutes in Wien 58, 1988, σελ. 53-61, εικ. 1-3
Despinis, G.I., «Neuen zu einem alten Fund», Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts. Athenische Abteilung 109, 1994, σελ. 173-198
Despinis, G.I., «Zum Athener Brauronion», στο W. Hoepfner (επιμ.), Kult und Kultbauten auf der Akropolis. Internationales Symposion vom 7 bis 9 Juli 1995, Berlin, 1997, σελ. 209-217
Τριάντη, Ι., Το Μουσείο Ακροπόλεως, Ο Κύκλος των Μουσείων, Αθήνα, 1998, σελ. 440-441, εικ. 464-465
Pasquier, A., «Tête féminine colossale dite Tête Despinis», στο Α. Pasquier, J.L. Martinez (επιμ.), Praxitele, Paris, musée du Louvre, 23 mars-18 juin 2007, Paris, 2007, σελ. 126-127, εικ. 24, αρ. κατ. 24
Δεσπίνης, Γ., «Πραξιτέλης και Υιοί, νέα ευρήματα, νέες προσπάθειες προσέγγισης», στο Ν. Καλτσάς, Γ. Δεσπίνης (επιμ.), Πραξιτέλης, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, 25 Ιουλίου – 31 Οκτωβρίου 2007, Αθήνα, 2007, σελ. 62-67, 88-89, αρ. κατ. 13
Patay-Horváth, A., Metallanstückungen an griechischen Marmorskulpturen in archaischer und klassischer Zeit, Tübinger Archäologische Forschungen 4, 2008, σελ. 101-102, αρ. κατ. 120
Δεσπίνης, Γ., Άρτεμις Βραυρωνία. Λατρευτικά αγάλματα και αναθήματα από τα ιερά της θεάς στη Βραυρώνα και την Ακρόπολη της Αθήνας, Αθήνα, 2010, σελ. 125-150, εικ. 29-34:1-2
Palagia, O., «Parian marble and the Athenians», στο D.U. Schilardi, D. Katsonopoulou (επιμ.), Paria Lithos. Parian quarries, marble and workshops of sculpture, Proceedings of the First International Conference on the Archaeology of Paros and the Cyclades, Paros, 2-5 October 1997, Athens, 2010, σελ. 352, εικ. 11-12
Χωρέμη, Ε.-Λ., Λίθινα Ενεπίγραφα Αναθήματα του 4ου αι. π.Χ. από την Ακρόπολη των Αθηνών: ο αναθέτης και το μνημείο (διδακτορική διατριβή), Ιωάννινα, 2015, σελ. 36
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 268-270, εικ. 326
Λεβέντη, Ι., «Πραξιτέλους τέχνη», στο H.-R. Goette, I. Leventi (επιμ.), Excellence Studies in Honor of Olga Palagia, Studia Honoraria, Band 38, Rahden, 2019, σελ. 133-136, εικ. 4, 5
