Αριθμός αντικειμένου
Ακρ. 1013
Δημιουργός
Εργαστήριο του Αγοράκριτου
Είδος
Αρχιτεκτονικό γλυπτό
Εποχή
Κλασική εποχή
Χρονολόγηση
Γύρω στο 410 π.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 0,55 μ.
Μήκος: 0,315 μ.
Υλικό
Μάρμαρο Πεντέλης
Θέση
Πρώτος όροφος, δυτικά, ανοιχτή προθήκη θωρακείου ναού Αθηνάς Νίκης
Τρία συγκολλημένα θραύσματα πλάκας που αποδίδεται στη δυτική πλευρά του θωρακίου του ναού της Αθηνάς Νίκης. Το μεγαλύτερο βρέθηκε στα Προπύλαια κατά τις ανασκαφές του 1835-1836. Ένα μικρό θραύσμα από τον δεξιό μηρό της μορφής εντοπίστηκε μέσα στον ναό της Αθηνάς Νίκης και συγκολλήθηκε με τον κορμό της το 1867. Το τρίτο θραύσμα, ο αριστερός μηρός, βρέθηκε το 1953 στη βορειοανατολική πλαγιά του Αρείου Πάγου.
Παριστάνεται Νίκη που στρέφεται προς τα αριστερά. Το λυγισμένο αριστερό της χέρι ακουμπά στον γοφό και εν μέρει σε ένα στήριγμα, πιθανότατα βράχο, που καλύπτεται από τις πτυχές του ρούχου της. Φορά χιτώνα με κοντά μανίκια, τις πτυχές του οποίου στις μασχάλες συγκρατεί κορδόνι. Από πάνω φορά ιμάτιο που τυλίγεται γύρω από τη μέση της.
Ορισμένοι μελετητές βλέπουν στη στάση της Νίκης ομοιότητες με το άγαλμα της περίφημης «Αφροδίτης εν Κήποις» του Αλκαμένη και υποθέτουν κάποια σύνδεση της φτερωτής θεότητας με το ιερό της Αφροδίτης Πανδήμου, που βρισκόταν αμέσως κάτω από το ιερό της.
Το θωράκιο περιέβαλλε τις τρεις πλευρές του πύργου, πάνω στον οποίο ήταν χτισμένος ο ναός. Απαρτιζόταν από πλάκες ύψους ενός μέτρου περίπου με ανάγλυφες παραστάσεις στην εξωτερική πλευρά, ορατές από τους ανερχόμενους. Οι οπές στην πάνω επιφάνεια των πλακών φανερώνουν πως το ύψος του θωρακίου αυξανόταν με μεταλλικό κιγκλίδωμα.
Θέμα του θωρακίου είναι ο αλληγορικός εορτασμός των νικηφόρων αγώνων της Αθήνας κατά των εχθρών της, Περσών ή άλλων Ελλήνων. Η αφήγηση δεν είναι συνεχής αλλά αυτοτελείς σκηνές συνθέτουν παραστάσεις που με μικρές παραλλαγές επαναλαμβάνονται σε κάθε πλευρά του θωρακίου: φτερωτές Νίκες που οδηγούν ταύρους στη θυσία ή κρατούν όπλα και στολίζουν νικητήρια τρόπαια με ελληνικό ή περσικό οπλισμό. Ανάμεσά τους κάθεται η θεά Αθηνά έχοντας αποθέσει τα όπλα της. Για τη λάξευση των γλυπτών συνεργάστηκαν πολλοί γλύπτες με επικεφαλής τον Αγοράκριτο. Τα γλυπτά του θωρακίου εκπροσωπούν με τον καλύτερο τρόπο τη γλυπτική του τέλους του 5ου αι. π.Χ., τον λεγόμενο «πλούσιο ρυθμό».
Ο ναός και το θωράκιο της Αθηνάς Νίκης διαλύθηκαν από τους Οθωμανούς το 1687 για την ενίσχυση του προμαχώνα και την καλύτερη οχύρωση της δυτικής πλευράς της Ακρόπολης ενάντια στις επιθέσεις των Βενετών του στρατηγού Francesco Morosini. Το 1835-1836, υπό την επίβλεψη του τότε εφόρου αρχαιοτήτων Ludwig Ross, ο προμαχώνας κατεδαφίστηκε και ο ναός της Αθηνάς Νίκης αναστηλώθηκε για πρώτη φορά. Μία δεύτερη αναστήλωση πραγματοποιήθηκε το 1940 ενώ μία τρίτη ολοκληρώθηκε το 2010.
Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώσουμε την εμπειρία σας στον ιστότοπό μας
Η χρήση των δεδομένων σας περιγράφεται στις ρυθμίσεις απορρήτου