Θρόνος
Αριθμός αντικειμένου
Ακρ. 1366
Είδος
Έπιπλο
Εποχή
Κλασική ή Ρωμαϊκή εποχή
Χρονολόγηση
4ος αι. π.Χ. ή 2ος αι. μ.Χ.
Διαστάσεις
Ύψος: 0,75 μ.
Μήκος: 0,65 μ.
Πλάτος: 0,62 μ.
Υλικό
Μάρμαρο Πεντέλης
Θέση
Πρώτος όροφος, βόρεια
Βρέθηκε το 1836 ανάμεσα στο περιστύλιο και τον πρόναο του Παρθενώνα. Είναι συγκολλημένος και συμπληρωμένος ενώ ορισμένα τμήματα λείπουν. Ένα από αυτά χάθηκε σε νεότερους χρόνους, είναι όμως γνωστό από εκμαγείο του θρόνου που βρίσκεται στο Βερολίνο.
Στο πάνω εξωτερικό μέρος του ερεισίνωτου (πλάτη) διατηρούνται τρία από τα γράμματα της επιγραφής που ήταν χαραγμένη στο χαμένο τμήμα: [ΕΠΙ---]ΡΑΤΟ ΑΡ[Χ]ΟΝΤΟ[Σ]. Πρόκειται για αναφορά σε κάποιον Επώνυμο Άρχοντα το όνομα του οποίου λήγει σε «…στράτος», όπως ο Καλλίστρατος, Επώνυμος Άρχοντας του 4ου αι. π.Χ. ή ο Δημόστρατος, Επώνυμος Άρχοντας του 2ου αι. μ.Χ.
Ο θρόνος έχει συμπαγείς πλευρές, στρογγυλεμένο ερεισίνωτο και είναι διακοσμημένος με ανάγλυφα υβριδικά όντα, ανατολικής προέλευσης. Στην πίσω όψη της ράχης εικονίζεται ανδρική φτερωτή μορφή, τα πόδια της οποίας μεταλλάσσονται σε ελικοειδείς βλαστούς με φύλλα φοίνικα και άκανθας. Είναι ντυμένη με μακρυμάνικο περσικό ένδυμα και, όπως γνωρίζουμε από παρόμοιους θρόνους, θα φορούσε πόλο και ταινία στο γενειοφόρο κεφάλι. Τα ερεισίχειρα (μπράτσα) του καθίσματος έχουν τη μορφή φτερωτών λιονταριών με φιδίσιο σώμα και ουρά σε μορφή άκανθας.
Η χρονολόγηση του θρόνου δεν είναι βέβαιη. Ορισμένοι τον θεωρούν πρωτότυπο έργο του 4ου αι. π.Χ. ενώ άλλοι αντίγραφο του 2ου αι. μ.Χ. Σε κάθε περίπτωση προέρχεται από κάποιο αρχαίο δημόσιο κτήριο αλλά μετά τη μετασκευή του Παρθενώνα σε χριστιανική εκκλησία μεταφέρθηκε εκεί και χρησιμοποιήθηκε ως επισκοπικός θρόνος.
Gerhard, Ed., «II. Scultura», Annali dell'Instituto di Corrispondenza Archeologica. Annales de l'Institut de correspondance archéologique 9, 1837, σελ. 116, αρ. κατ. 2
Poppe, C., Sammlung von Ornamenten und Fragmenten antiker Architektur, Sculptur, Mosaik und Toreutik, 1845, εικ. 8.3
Ross, L., Archäologische Aufsätze I: Ausgrabungsberichte aus Athen. Zur Kunstgeschichte und Topographie von Athen und Attika, Leipzig, 1855, σελ. 113
Rey, E., Voyage en Grèce et dans le Levant fait en 1843 et 1844 par A.-M. Chevanard, architect, professeur à l’école impériale des Beaux-Arts de Lyon, Lyon, 1858, σελ. 21-26, εικ. XXVI
Corpus Inscriptionum Atticarum II, pt. 3, αρ. κατ. 1524
Sybel, L. von, Katalog der Sculpturen zu Athen, Marburg, 1881, σελ. 385, αρ. κατ. 6153
Friederichs, C., Wolters, P., Die Gipsabgüsse antiker Bildwerke, Berlin, 1885, σελ. 491, αρ. κατ. 1332
Le Bas, M.P., Reinach, S., Voyage Archéologique en Grèce et en Asie Mineure 1842-1844, σχολιασμένη έκδοση, Paris, 1888, σελ. 131, εικ. 13
Lepsius, R., Griechische Marmorstudien, Berlin, 1890, σελ. 76, αρ. κατ. 91
Καστριώτης, Π., Κατάλογος του Μουσείου της Ακροπόλεως, Αθήνα, 1895, σελ. 66, αρ. κατ. 1366
Furtwängler, A., Masterpieces of Greek Sculpture, London, 1895, σελ. 441-442
Inscriptiones Graecae II2 , αρ. κατ. 5165
Casson, S., Brooke, D., Catalogue of the Acropolis Museum. Sculpture and Architectural Fragments, with a section upon the Terracottas, II, Cambridge, 1921, σελ. 278-280, αρ. κατ. 1366
Möbius, H., «Eine dreiseitige Basis in Athen», Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts. Athenische Abteilung 51, 1926, σελ. 117-124, εικ. XIX
Richter, G., «The Marble Throne on the Acropolis and its Replicas», American Journal of Archaeology 58, 1954, σελ. 271-276
Richter, G., The Furniture of the Greeks, Etruscans and Romans, London, 1966, σελ. 32-33, εικ. 154-161
Möbius, H., Eine dreiseitige Basis in Athen, Studia Varia, Wiesbaden, 1967, σελ. 64-68
Schöll, A., Archäologische Mitteilungen aus Griechenland, Dogma, Bremen, 2012, σελ. 119
Παντερμαλής, Δ., Ελευθεράτου, Σ., Βλασσοπούλου, Χ., Μουσείο Ακρόπολης. Οδηγός, Αθήνα, 2016, σελ. 302, εικ. 364
